Trồng cây trong một không gian hạn chế như ban công hoặc sân thượng có thể là một công việc đơn giản. Nhưng để có một khu vườn đẹp, các cây trồng ở đây có tuổi thọ cao thì là một thách thức ngay cả đối với một người làm vườn có kinh nghiệm. “Khu vườn ban công” là một cơ hội tuyệt vời để bạn sáng tạo và có một không gian xanh tuyệt vời cho gia đình.
Từ việc quyết định trồng cây gì (một vườn cây hay một vườn rau) đến việc chọn các chậu cây giàu trí tưởng tượng (chậu sứ, hộp xốp hay thậm chí là một túi vải…), toàn bộ quá trình cần phải tính toán kỹ càng trước khi bạn triển khai. Để tuân thủ các giới hạn về không gian ban công của mình, bạn có rất nhiều thủ thuật để biến mỗi cm2 trở nên đáng kể. Dưới đây là một số lời khuyên từ Lê Lâm Design để giúp bạn bắt đầu:
Xem thêm: 4 xu hướng trang trí nhà cửa lấy cảm hứng từ thiên nhiên
Tối đa hoá không gian ban công của bạn
Bạn cần bao nhiêu không gian cho một khu vườn ban công? Thật may mắn là không nhiều nếu bạn tận dụng các bức tường, lan can và các cấu trúc sẵn có khác của ban công.
Hãy biến ban công của bạn thành một khu vườn thẳng đứng. Gắn các chậu, giá, hoặc giàn lên tường và nếu ban công của bạn có trần, hãy khoan thêm một vài lỗ để gắn móc treo cây. Hãy “buộc” lan can của bạn bằng những loại dây phù hợp để hỗ trợ cây leo hoặc mua giá treo cây có thể gắn vào đầu lan can.
Hãy tâm niệm rằng khu vườn ban công của bạn là một phần mở rộng không gian sống trong nhà của bạn chứ không phải là một nơi trồng cây cho “bằng bạn bằng bè”. Nếu bạn chọn những loại cây có màu sắc và hình dáng phù hợp với thiết kế nội thất, ngay cả những ban công nhỏ nhất cũng sẽ trông rộng rãi và dễ chịu hơn rất nhiều.
Cần biết được những hạn chế của bạn
Ngoài diện tích ban công nhỏ, sẽ có những vấn đề khác hạn chế bạn trong việc quyết định có thể trồng những gì và ở đâu. Nếu bạn sống ở một căn hộ trong một toà chung cư, hãy nhớ kiểm tra những gì chủ sở hữu tòa nhà cho phép trước khi bạn bắt đầu. Sẽ rất nguy hiểm nếu bạn treo một chậu cây trên cao, sau thời gian dài chịu ảnh hưởng từ thời tiết khiến dây treo xuống cấp, chậu cây bị thổi ra ngoài ban công và rơi xuống dưới trong một ngày gió to hoặc bão.
- Trọng lượng: Hầu hết ban công của những căn hộ chung cư ngày nay đều được thiết kế thụt vào, nó được nâng đỡ bởi hệ thống dầm và tường rất chắc chắn nên trọng lượng của khu vườn ban công sẽ không phải là vấn đề đáng lưu tâm. Nhưng nếu ban công được thiết kế theo dạng thò ra, ko có tường-cột nâng đỡ, hãy biết nó có thể chịu được trọng lượng bao nhiêu một cách an toàn. Hãy nhớ rằng ban công thường có bề dày giống sàn, lớp bê-tông của chúng dày khoảng trên dưới 10cm. Trọng lượng từ các chậu sứ lớn và đất ướt có thể tăng lên nhanh chóng và gây ra các vấn đề phát sinh không đáng có khi tổng trọng lượng của các chậu này khi trồng cây quá nặng.
- Ánh sáng mặt trời: Lượng ánh sáng mặt trời mà không gian ban công nhận được là yếu tố quan trọng nhất cần xem xét. Tất cả các loại cây phù hợp để tạo nên một khu vườn đều cần ánh sáng mặt trời để quang hợp. Tất nhiên sẽ có loại cây cần nhiều – có loại cần ít, hãy xem xét kỹ lượng ánh sáng mặt trời mà ban công của bạn nhận được để trồng những loại cây phù hợp.
- Gió: Gió mạnh, thường gặp ở các khu vườn trên ban công căn hộ chung cư và trên sân thượng của các ngôi nhà mặt đất, chúng có thể nhanh chóng làm khô đất, xé toạc các cánh hoa và xô đổ các chậu cây cao. Nếu gió quá mạnh là vấn đề trên ban công của bạn, hãy xem xét sử dụng các loại lưới che ban công làm tấm chắn gió để bảo vệ các loại cây mỏng manh. Bạn cũng có thể đặt những cây không ưa gió vào chậu thấp gần tường khuất gió để cây được bảo vệ tốt hơn.
- Nhiệt: Ánh mặt trời chiếu thẳng hoặc phản chiếu từ cửa sổ có thể làm tăng nhiệt của khu vườn ban công và đốt cháy những tán lá mỏng manh. Ngay cả những kết cấu cơ bản của ban công (như bê tông, gỗ, lan can kim loại…) cũng sẽ ảnh hưởng khiến nhiệt độ của ban công của bạn tăng cao trong những ngày nắng gắt.
- Bóng râm: Đối lập với ánh sáng mặt trời là bóng râm. Không phải loại cây nào cũng ưa nắng, vì vậy hãy theo dõi độ phủ của bóng râm khi mặt trời chiều vào ban công của bạn và đặt những loại cây phù hợp.
Lên phương án để tưới nước cho khu vườn ban công
Rất ít khu vườn trên sân thượng hoặc ban công có khả năng tiếp cận với nguồn nước bên ngoài, điều đó có nghĩa là bạn sẽ phải dựa vào nguồn nước từ trong nhà để tưới cây. Để giảm thiểu việc bạn phải đi đi lại lại mang theo những bình nước nặng, hãy thử một số chiến lược sau để tưới cây:
- Nếu bạn có nhiều cây để tưới, hãy cân nhắc đầu tư một bình tưới lớn, nhẹ mà bạn có thể mang đi khi đổ đầy nước. Có nhiều loại bình tưới có thể gập lại, tiết kiệm không gian tuyệt vời cho khu vườn ban công.
- Đặt vật dụng chứa nước bên dưới cây trồng của bạn để thu thập bất kỳ lượng nước tràn nào giúp bạn không lãng phí một giọt. Hiện nay có một số loại chậu tự tưới cũng có thể giúp tiết kiệm nước và giảm đáng kể tần suất tưới cây.
- Loại bỏ hoàn toàn các bình tưới nước bằng cách mua một vòi tưới vườn nhẹ, có thể gắn vào nguồn cấp nước gần nhất. Chúng có chiều dài phù hợp với chiều dài từ nguồn nước đến khu vườn ban công và có thể thu lại khi không sử dụng, dễ dàng cất giữ.
- Bạn cũng hoàn toàn có thể thiết kế thêm một đường nước dẫn đến khu vườn của bạn nếu bạn cho rằng việc đó là cần thiết. Chi phí cho việc này phụ thuộc vào chiều dài từ ống cấp nước nguồn đến khu vườn ban công và độ khó của việc thi công nhưng nó hoàn toàn xứng đáng bởi vì bạn sẽ không phải lo lắng đến những bất cập của việc tưới cây đến khi nhà của bạn sập :D.
Hãy nhớ rằng điều kiện ban công của bạn càng nóng và gió càng nhiều, thì bạn sẽ cần phải tưới nước thường xuyên hơn. Nếu nguồn nước thuận tiện ở xa tầm với, hãy làm cho cuộc sống dễ dàng hơn bằng cách trồng các loại cây có nhu cầu nước thấp.
Nên trồng cây gì trong vườn ban công?
Bất kỳ loại cây nào có thể trồng trong thùng chứa đều là một sự lựa chọn cho khu vườn ban công, miễn là bạn có không gian và có thể cung cấp cho nó lượng nắng hoặc bóng râm thích hợp. Nếu bạn sống ở miền Bắc, nơi có mùa đông lạnh giá, hãy cân nhắc trồng một số loại cây đủ cứng để ở ngoài trời quanh năm hoặc có thể di chuyển cây vào trong nhà để bạn không phải bắt đầu lại từ đầu khi mùa đông đi qua.
- Các loại thảo mộc
- Rau
- Cây nhỏ, chẳng hạn như cây cam quýt lùn
- Cây bụi nhỏ
- Cây sống được trong chậu hoặc thùng chứa nhiều năm và cây lâu năm chịu bóng râm hoặc nắng
- Cây mọng nước
- Cây trồng trong nhà nhiệt đới. Chẳng hạn như cỏ mẫu tử, cây vạn niên thanh…
- Dây leo có hoa và các loại cây leo khác, nếu bạn có giàn hoặc giá đỡ thẳng đứng.
Loại chậu nào là tốt nhất để trồng cây trên khu vườn ban công
Bất cứ thứ gì có thể giữ đất và thoát nước tốt đều có tiềm năng cho một khu vườn ban công. Phong cách có thể từ lạ mắt đến phá phạch, tùy thuộc vào sở thích của bạn, nhưng thùng đựng phải thiết thực và phù hợp với mục đích. Một số yếu tố cần xem xét bao gồm trọng lượng, độ bền, khả năng chống chịu thời tiết, dễ tưới nước và chi phí.
- Các thùng đựng cây bằng nhựa và sợi thủy tinh rất lý tưởng cho các khu vườn ban công vì chúng có trọng lượng nhẹ hơn các chậu đất nung hoặc gốm sứ và có rất nhiều kiểu dáng, kích thước. Tuy nhiên, trên ban công lộng gió, chúng có thể bị thổi bay dễ dàng trừ khi chúng được cố định tại chỗ.
- Trồng cây trong túi vải là một lựa chọn rất đáng để cân nhắc, với ưu điểm là nhẹ và dễ bảo quản sau khi mùa trồng trọt kết thúc. Chúng cũng có tay cầm để di chuyển thuận tiện hơn.
- Giỏ treo tường và giỏ treo lan can ngoài trời là những vật tiết kiệm không gian thực sự và có thể được sử dụng để trồng mọi thứ, từ các loại thảo mộc, cây trồng trong nhà đến các loại rau trồng.
- Hệ thống chậu trồng cây theo tầng là một giải pháp tiết kiệm không gian khác cho phép bạn sử dụng không gian thẳng đứng cho khu vườn của mình thay vì chiếm không gian quý giá trên sàn ban công của bạn.